از اسب بالدار افلاطون تا طوطی جان مولانا
نویسندگان
چکیده
چکیده داستان پرواز روح یکی از مسائل مهم مطرح در فلسفه و عرفان است. این نکته در آثار پارمنیدس و افلاطون با تمثیل اسب بالدار در یونان باستان نمود می یابد و با قصیدة عینیه و رساله الطیر ابنسینا در ادبیات پارسی منعکس می شود. تشبیه نفس ناطقه به طیر و محبوس شدن آن در قفس جسم و تلاش برای معراج روح، مضمون مایة مشترک همة رساله الطیرهاست. طوطی جان مولانا نیز با تأثّر از رساله الطیرها بر آن است تا خصوصیات مشترک روح را از الهی بودن و بی تعیّن بودن روح گرفته تا حضور آن در عرش بیان کند. این مقاله با توجه به پیشینة تحقیق1 در مورد آثار افلاطون و مولانا و نیز رساله الطیرها کوشیده است از دیدگاهی متفاوت و با رویکردی تطبیقی، وجوه مشترک روح و پرواز آن را در ضمن تمثیل اسب بالدار و طوطی جان مورد بررسی قرار دهد.
منابع مشابه
از اسب بالدار افلاطون تا طوطی‌جان مولانا
چکیده داستان پرواز روح یکی از مسائل مهم مطرح در فلسفه و عرفان است. این نکته در آثار پارمنیدس و افلاطون با تمثیل اسب بالدار در یونان باستان نمود می‌یابد و با قصیدة عینیه و رساله‌الطیر ابنسینا در ادبیات پارسی منعکس می‌شود. تشبیه نفس ناطقه به طیر و محبوس شدن آن در قفس جسم و تلاش برای معراج روح، مضمون مایة مشترک همة رساله‌الطیرهاست. طوطی جان مولانا نیز با تأثّر از رساله‌الطیرها بر آن است تا ...
متن کاملپیوندهای فکری مولانا با بهاء ولد، افلاطون
آدمی وارث علوم و معارف نیاکان خویش است، اما کم یافت می‌شود کسی که دانش مضبوط در ضمیر خود آگاه فردی و جمعی را در قالب چند ده هزار بیت سطر آشکار کند و قرن‌ها، عام و خاص را میهمان و مجذوب اندیشه‌های الاهی نماید و سروده‌های معنوی خود را صیقل ارواح بخواند. دریافت خاست‌گاه فکری مولانا به همان اندازه دشوار است که بخواهیم سرچشمة رودی را در اعماق جنگلی انبوه جست و جو کنیم، اما آن چه از ظاهر مثنوی و ورا...
متن کاملتمثیل طوطی هندوستان از ابوالفتوح رازی تا خواجوی کرمانی
ادبیات تمثیلی، هنری است از مقوله‌ی زبان مجازی (بیان) در خدمت اصلاح رفتارهای فردی؛ لذا از آغاز، مورد توجه اهل ادب و هنر بوده است. در ادبیات فارسی ـ چه در نثر و چه در نظم ـ به آثاری برجسته بر می‌خوریم که تمثیل را ابزاری برای روشنگری و مستندسازی برخی مطالب که فهم آنها به توضیح نیاز داشته، قرار داده‌اند. یکی از این تمثیل‌ها، داستان طوطی هندوستان است. این تمثیل که در سده‌ی ششم هجری، میان اهل فضل شن...
متن کاملتطور استعاره عشق از سنائی تا مولانا
در این نوشتار بر آنیم تا طرز تلقی سنائی، عطار و مولانا، به عنوان سه نقطه عطف در تاریخ شعر عرفانی، را از مفهوم کلیدی عشق بررسی کنیم. مبنای نظری مقاله نظریه استعاره‌های شناختی است. ابتدا به پیشینه تحقیق پرداخته‌ایم و سپس بحث را در چهار بخش اصلی گزارش استعاره‌ها، بررسی سابقه استعاره‌ها در منابع پیش از سنائی، تحلیل شناختی استعاره‌ها و سیر تطور استعاره‌های مفهومی عشق از سنائی تا مولانا دنبال کنیم. ا...
متن کاملسیر رباعی- قصه از سنایی تا مولانا
مثنوی قالب اصلی داستان‌گویی در ادبیات منظوم فارسی شمرده شده‌است و معمولاً از توانش قالب‌های دیگر شعری مانند غزل و رباعی غفلت شده‌است. با بررسی رباعیات شعرایی مانند سنایی، عطار، مولانا... در می‌یابیم که در حدود 10% رباعیات خود (عطار 302 و مولانا 203 رباعی- قصه) به داستان‌پردازی پرداخته‌اند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی گونه‌های مختلف قصه در رباعی‌های روایی این شعرای عرفانی پرداختیم...
متن کاملپیشینة تاریخی ایزدبانو نیکه/ فرشتة بالدار: تداوم یک بن‌مایه از اشکانیان تا قاجار
این مقاله برای درک مفهوم نقش‌مایة فرشتة بالدار، به بررسی سیر تاریخی این نقش‌‌ها پرداخته و تکامل و دگرگونی معنایی و تصویری آنها را در سیر زمانی ایران باستان تا قاجاریه مورد بررسی قرار داده است. در این مقاله، بعد از بررسی نمونه‌های تصویری ایزدبانو نیکه در یونان و ایزدبانو ویکتوریا در روم، پیوستگی و حضور ایزدبانو نیکه/فرشتة بالدار در دوران اشکانی و ساسانی نشان داده شده است. این تحقیق مشخص کرده که ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
زبان و ادب فارسیجلد ۶۵، شماره ۲۲۵، صفحات ۴۵-۶۵
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023